گسترش دنیای اینترنت و پیشرفت در حوزه فضای مجازی، حلال بسیاری از مشکلات انسان عصر جدید بوده است. اما در عین‌حال مشکلات و دردسرهایی نیز به همراه داشته و زمینه‌ساز ارتکاب برخی جرائم نوظهور مانند جرم هک گشته است. «هک» یکی از عمده‌ترین عناوین مجرمانه ای است که در فضای مجازی رخ میدهد. هک همچون سایر جرایم رایانه ای برخلاف ظاهر کم ریسک و آرامی که دارد، بسیار خطرناک است و میتواند اثرات مخرب بسیاری را در سطح جامعه ایجاد کند. در سالهای اخیر میزان ارتکاب این رفتار به طرز قابل‌توجهی افزایش‌یافته است. در این مقاله از دادیستا به برخی جرم هک و مجازات هک می‌پردازیم.
هک چیست؟
هک در لغت به معنای رخنه کردن، نفوذ سریع و هوشمندانه به سیستم‌های کامپیوتری است و گاهی در معنای رمزگشایی به کار میرود. بهترین معنای لغوی برای هک، همان عبارت رخنه و نفوذ است؛ چراکه هر نوع هکی که صورت پذیرد، الزاماً با نوعی رخنه و نفوذ همراه است.
هک در اصطلاح عموماً در دو معنای زیر به کار میرود:
-
دسترسی غیرمجاز: در این معنا، هک عبارت است از دستیابی غیرمجاز به اطلاعات رایانه، از طریق نفوذ در شبکه.
-
داشتن مهارت: در این معنا، هک عبارت است از داشتن مهارتهای فنی لازم جهت حل مشکلات و رفع محدودیتها. درواقع هک در این معنا ناظر به‌نوعی مهارت است و به هکر این توان را میدهد که محدودیتها و مشکلات به وجود آمده در فضای مجازی و سایبری را رفع کند.
پس از تعریف هک، فهم معنای هکر چندان دشوار به نظر نمیرسد. هکر همان کسی است که عملیات هک را انجام میدهد. این فرد از طریق فضای مجازی به‌طور غیرمجاز، به اکانت (حساب شخصی) یا سامانه مربوط به اشخاص (اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) دسترسی پیدا میکند و از این رهگذر به بسیاری از اطلاعات شخصی، تجاری، محرمانه و… دست مییابد. هکرها عموماً افرادی باقدرت و توان برنامه‌نویسی بالا هستند که با استفاده از این توانایی خود، اقدام به نفوذ در سیستم‌ها و شبکه‌ها میکنند.
انواع هکرها
هکرها با توجه به هدف و انگیزهای که در انجام عملیات هک دارند، به سه گروه عمده تقسیم میشوند