متاورس (Metaverse) به‌عقیده بسیاری از متخصصان فناوری چشم‌اندازی است که از آینده اینترنت داریم. منظور از متاورس ترکیبی از واقعیت مجازی و واقعیت افزوده است که جنبه‌هایی از زندگی فیزیکی و زندگی دیجیتال را با هم ادغام می‌کند. در سال ۲۰۲۱ تب‌وتاب متاورس در جهان و در کشور خودمانایران فراگیر شد. در این سال کاربران ایرانی شروع به خرید قطعات زمین در متاورس کردند و به گشت‌وگذار در پلتفرم‌های متاورسی موجود پرداختند.
حال که در سال ۲۰۲۳ به سر می‌بریم، وضعیت متاورس در ایران چگونه است؟ آیا همچنان همان تب‌وتاب اولیه وجود دارد؟ قیمت زمین‌های متاورس در ایران به چه صورت است؟ در این مطلب به این سؤالات پاسخ خواهیم داد.
متاورس در ایران
همان طور که گفتیم، در همان سال ۲۰۲۱ ایده متاورس در ایران هم ترند شد. این محبوبیت تا حدی بود که در برخی از پلتفرم‌های داخلی ثبت آگهی آنلاین، آگهی‌هایی با موضوع فروش زمین در متاورس به چشم می‌خورد. البته ثبت‌کنندگان این آگهی‌ها بیشتر به‌دنبال نوعی واسطه‌گری برای خریدوفروش اقلام مجازی موجود در پلتفرم‌های دیسنترالند (Decentraland) و سندباکس (Sandbox) بودند.
آن‌طور که از ظاهر ماجرا پیداست، بیشتر این آگهی‌ها جنبه واسطه‌گری داشتند. یعنی عده‌ای که پیش‌تر خریدوفروش زمین و دیگر اقلام مجازی دیسنترالند و سندباکس را تجربه کرده بودند، به افرادی که اطلاعات کمتری در این حوزه داشتند مشاوره می‌دادند. یا به‌عنوان واسطه از جانب آن‌ها اقدام به خرید زمین در این پلتفرم‌ها می‌کردند.
گفتنی است برخی از این پلتفرم‌ها پس از چند روز مطالب مربوط به خریدوفروش زمین در متاورس یا سرمایه‌گذاری در متاورس را از فهرست آگهی‌های خود حذف کردند.
همان طور که احتمالاً می‌دانید، خرید و فروش زمین یا هر محصول مجازی دیگری که به پلتفرم‌های فعال در حوزه متاورس مربوط است، معمولاً در بازارهای اختصاصی این پلتفرم‌ها یا بازارهای شناخته‌شده خریدوفروش توکن‌های غیرمثلی (NFT) انجام می‌شود.
بنابراین برای خرید زمین در پلتفرم‌های فعال در حوزه متاورس هیچ نیازی به مراجعه به واسطه‌ها نیست و اگر شخصی تجربه کار با پلتفرم‌های حوزه ارز دیجیتال را داشته باشد، می‌تواند با متصل‌کردن کیف پول خود به دیسنترالند، سندباکس یا سایر برنامه‌ها، اقلام مجازی را بخرد یا بفروشد.
متاورس در ایران در سال‌های اخیر در وضعیت روبه‌رشدی قرار داشت. از سال ۱۴۰۰ تاکنون رویدادهای متاورسی داخلی و بین‌المللی زیادی در ایران برگزار شد. همچنین شرکت‌ها و مجموعه‌های زیادی اقدام به آموزش متاورس و برگزاری دوره و وبینار کردند. انجمنی با نام انجمن متاورس ایران در سال ۱۴۰۰ تشکیل شد و متاورس‌های ایرانی شروع به فعالیت کردند.
اولین متاورس ایرانی پروژه‌ای به نام KishVR بود. KishVR نتیجه همکاری توسعه‌دهندگانی از ایران و قطر بود. این متاورس با الهام از جزیره کیش طراحی شده بود و سه لایه داشت:
- لایه اول یا همان نوار ساحلی که مخصوص تأسیس کلوپ‌های تفریحی بود
- لایه دوم که به ساختمان‌های تجاری اختصاص داشت
- لایه سوم که برای ساختمان‌های استراتژیک‌تر مانند فرودگاه‌ها بود
البته بد نیست اشاره کنیم که سابقه متاورس در جهان و در ایران طولانی‌تر است. برخی از افراد متاورس را معادل واقعیت مجازی در نظر می‌گیرند. این تعریف به‌نوعی غلط هم نیست. حقیقت این است که متاورس در حالت ابتدایی خود همان واقعیت مجازی یا VR است. با این تعریف، اولین ورود متاورس به ایران با بازی‌های واقعیت مجازی بود.