توکنهای غیرمثلی یا غیرقابل تعویض، اگرچه بیشتر از یک دهه قدمت دارند، اما بیشتر در سال ۲۰۲۱ مورد توجه عموم قرار گرفتند. در واقع میتوان گفت که این توکنها به یکی از هیجانانگیزترین مباحث در حوزه کریپتو تبدیل شدهاند. اما چیزی که بیشتر از همه در مورد توکنهای غیرمثلی یا NFTها کنجکاوی ایجاد میکند، حق کپی رایت یا حق چاپ این توکنها است. در ادامه قصد داریم تا به بررسی این موضوع پرداخته و با قوانین کپی رایت NFT آشنا شویم. البته فعلاً قوانین جهانی در مورد آن وجود ندارد، اما در بررسی قوانین کپی رایت NFT میتوان به موضوعات مهمی اشاره کرد. اگر شما نیز مایلید بدانید که این موضوعات شامل چه چیزهایی هستند، با ما همراه شوید.
مقدمهای بر ماهیت توکنهای غیرمثلی (
NFT
)
توکنهای غیرمثلی یا توکنهای غیرقابل تعویض «Non-Fungible Token» که اختصاراً به آنها «NFT» گفته میشود، به داراییهایی دیجیتالی در حوزه کریپتو اشاره دارد. در واقع هم ارزهای دیجیتال و هم توکنهای غیرمثلی، نوعی دارایی دیجیتالی هستند که در شبکهی بلاکچین «Blockchain» اجرا میشوند. اما این دو نوع دارایی با هم تفاوت دارند. برای درک مفهوم NFT میتوان گفت:
- همچنان که یک اسکناس یک دلاری با یک اسکناس یک دلاری دیگر برابری میکند، ارزش یک ارز دیجیتال مانند بیتکوین هم با یک واحد بیتکوین دیگر برابری میکند. به این نوع از داراییها که ارزش یکسانی دارند و میتوانند با هم تعویض شوند، داراییهای مثلی یا «Fungible» گفته میشود.
- داراییهای غیرمثلی در نقطه برابر داراییهای مثلی قرار میگیرند و ارزش منحصربهفردی دارند. به همین خاطر به آنها غیرمثلی یا «Non-Fungible» گفته میشود. از جمله داراییهای غیرمثلی میتوان به یک ترک موسیقی از یک هنرمند اشاره کرد که آن را از طریق شبکه بلاکچین منتشر کرده و به فروش میرساند!
- هر دارایی NFT که ساخته میشود، اصطلاحاً گفته میشود که ماینت یا مینت «Mint» شده است. این داراییها برای ماینت شدن از یک قرارداد هوشمند استفاده میکنند. قراردادهای هوشمند «Smart Contract» به مجموعه دستورالعملهایی گفته میشود که در صورت فراهم بودن شرایطی خاص، بهصورت خودکار در شبکه بلاکچی اجرا میشود. از این قراردادها برای ایجاد NFTها استفاده میکنند.
- برای تبدیل کردن آثار دیجیتالی خود یا حتی اموال خود در دنیای فیزیکی به توکن NFT باید به بسترهایی همچونOpensea ، Superrare و… مراجعه نموده و ضمن پرداخت یک هزینه مشخص، دارایی خود را مینت نمایید!
- یک توکن غیرمثلی میتواند هم یک دارایی دیجیتالی مانند یک تصویر با فرمت «JPEG» باشد و هم یک دارایی فیزیکی مانند قطعه زمین. در واقع داراییهای فیزیکی را نیز یتوان توکنیزه کرد و حق مالکیت آنها را در بلاکچین قرار داد. اما بیشتر ماهیت داراییهای دیجیتالی است که مورد توجه قرار دارد!
وقتی شخصی یک دارایی غیرمثلی در بلاکچین دارد، با یک امضای دیجیتالی از حق مالکیت آن بهرهمند میشوند. چون شبکه بلاکچین یک شبکه غیرمتمرکز و توزیع شده است، اطلاعات مالکیت یک شخص در کل شبکه پخش شده و در اختیار تمام نودهای آن قرار میگیرد. بنابراین تمام شبکه از حق مالکیت یک فرد بر یک دارایی خاص آگاه خواهند بود!
چرا کپی رایت یا حق چاپ در
NFT
ها اهمیت دارد؟
جدا از حق مالکیت داراییهای غیرمثلی، این قوانین کپی رایت NFT است که نگرانی ایجاد کرده است. این موضوع در دنیای خارج از کریپتو نیز همواره مورد بحث قرار گرفته است. در واقع کسی که برای اولین بار اقدام به تولید و توزیع یک اثر دیجیتالی میکند، باید بتواند حق کامل مالکیت آن را ازآن خود کند. در غیر اینصورت، تولیدکنندگان آثار هنری و دیجیتالی، انگیزه خود را از دست خواهند داد و فضا برای سوء استفاده سودجویان، فراهم خواهد شد. این امر در فناوری نوظهور و البته محبوب و کاربردی بلاکچین و حوزه کریپتو، بیشتر از دیگر جنبههای کپیرایتینگ در جهان مورد توجه قرار گرفته است. چراکه کاربران این حوزه انتظار دارند تا بلاکچین بتواند ضمن کاربردی بودن، امنیت بیشتری را برای آنها ایجاد کند!